Gietrzwałd – przewodnik dla pielgrzymów (i nie tylko)
Zwiedzanie Gietrzwałdu z przewodnikiem to świetny pomysł. Gietrzwałd jest jedną z najbardziej znanych warmińskich wsi. O znaczeniu i sławie tej miejscowości zdecydowały Objawienia Maryjne, jakie miały tu miejsce od 27 czerwca do 16 września 1877 roku. Są to jedyne uznane oficjalnie przez kościół objawienia w Polsce. Na świecie jest zaledwie 12 takich punktów, są to m.in. Gwadelupe, La Salette, Fatima czy Lourdes.
Gmina pełna cudów – takim hasłem reklamuje się Gietrzwałd. To nawiązanie do objawień, jakie miały tu miejsce w 1877 roku. „Cudów” jednak na terenie gminy nie brakuje. Urokliwe wsie, piękna przyroda, niepowtarzalne krajobrazy oraz brak tłumów sprawiają, że można tu prawdziwie odpocząć w duchu „slow”. Dobry dojazd drogą krajową DK 16 pozwala dostać się do Gietrzwałdu łatwo i szybko.
Historia Gietrzwałdu z przewodnikiem
Gietrzwałdzkimi wizjonerkami były trzynastoletnia Justyna Szafryńska i dwunastoletnia Barbara Samulowska – dziewczynki, które przystępowały do pierwszej komunii świętej. Maryja pokazywała się im na klonie rosnącym obok kościoła. Matka Boska mówiła do dziewczynek po polsku, co dla Warmii będącej wówczas pod pruskim zaborem miało ogromne znaczenie. Wkrótce do Gietrzwałdu zaczęły ściągać tłumy pielgrzymów, nie tylko z okolicy, ale również z pozostałych części rozbitej wtedy Polski. Dziewczynki rozmawiały z Matką Boską, zadając jej różne pytania. Najczęstszą odpowiedzią Maryi na liczne prośby, było wezwanie do modlitwy różańcowej.
Gietrzwałd sanktuarium zwiedzanie
Co zobaczyć w Gietrzwałdzie? Warto odwiedzić tutejszy kościół, gdzie uwagę zwracają XIX-wieczne polichromie. W centralnym jego punkcie znajduje się słynący łaskami obraz Maryi z Dzieciątkiem, najcenniejszy zabytek świątyni. W 1967 roku prymas Polski, prymas Stefan Wyszyński wraz z kardynałem Karolem Wojtyłą i biskupem warmińskim Józefem Drzazgą dokonali aktu koronowania Cudownego Obrazu. Papież Paweł VI ustanowił 8 września świętem Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej, a tutejszemu kościołowi nadał tytuł bazyliki mniejszej.
Stojąca przed kościołem kapliczka „Boża Męka” została wybudowana w 1877 roku na życzenie objawiającej się Matki Bożej. Figura Madonny została przywieziona aż z Monachium. Po tym jak stojący obok i będący miejscem objawień klon został powalony przez burzę, kawałek jego drewna umieszczono we wnęce cokołu kapliczki. Kapliczka objawień i kościół to najważniejsze atrakcje Gietrzwałdu.
W trakcie wizji dziewczynki poprosiły Maryję, by pobłogosławiła źródełko w Gietrzwałdzie odległe o kilkaset metrów od kościoła, skąd pątnicy mogliby czerpać wodę – do picia czy obmywania ciała. Tak też się stało. Wkrótce za sprawą gietrzwałdzkiej wody wiele osób doznało łaski uzdrowienia. Przy prowadzącej do źródełka grabowej alejce stoi piętnaście kapliczek różańcowych. Na gietrzwałdzkich błoniach współcześnie zbudowano stacje Drogi Krzyżowej oraz ołtarz polowy.
Sanktuarium w Gietrzwałdzie opiekuje się Zakon Kanoników Regularnych Laterańskich. Są tu też Katarzynki i Siostry Służki NMP. Działają domy rekolekcyjne i domy pielgrzyma w Gietrzwałdzie, punkty gastronomiczne, sklepiki z dewocjonaliami.
Gietrzwałd atrakcje turystyczne
Gietrzwałd to niezwykle urokliwa wieś położona na wzgórzach, nad rzeką Giłwą. Trudno o lepszy obraz Warmii niż ten gietrzwałdzki. Sporo tu charakterystycznych dla regionu kapliczek i starych przedwojennych budynków.
Na kilku z nich powstały niezwykłe malowidła zwane deskalami. Deskal to wersja muralu, z tą różnicą, że powstaje on na ścianie drewnianej a nie murowanej. Wykonał je Arkadiusz Andrejkow, artysta pochodzący z Sanoka. Powstałe obrazy przypominają o dawnej Warmii. Na pierwszym widoczne są dwie kobiety w warmińskich strojach ludowych z charakterystycznymi czepcami na głowach. Na drugim widać jadącego wozem mężczyznę z dziećmi. Bohaterem trzeciego deskalu w Gietrzwałdzie jest Klaus Jach. Fotografi a została wykonana w 1948 roku. Mały Klaus z dumą prezentuje swój rower, który jak się okazało był pierwszym dziecięcym rowerem w Gietrzwałdzie. W latach 60. rodzina Jachów wyemigrowała do Niemiec. W ostatnim czasie powstały kolejne deskale i murale w Gietrzwałdzie.
Gietrzwałd miejsca warte zobaczenia
W Gietrzwałdzie zwraca uwagę także budynek dawnej księgarni Andrzeja Samulowskiego oraz jego popiersie stojące obok. To właśnie w tej wsi w 1878 roku uruchomiono pierwszą na Warmii polską księgarnię. Jej założycielem był działacz społeczny, księgarz, poeta i dziennikarz Andrzej Samulowski. Można było tu kupić polskie książki i gazety oraz dewocjonalia. Samulowski był również jednym ze współzałożycieli „Gazety Olsztyńskiej”, której pierwszy, próbny numer wyszedł w 1886 roku w Gietrzwałdzie. W okresie plebiscytu w 1920 roku księgarnia Samulowskiego stała się ważnym ośrodkiem ruchu polskiego w tej części Warmii.
Trasy turystyczne Gietrzwałd
W Gietrzwałdzie istnieje także Izba Muzealna w Warnijski Chałupsie – W Warmińskim Domu. Wśród około 150 eksponatów znajdują się tu, m.in. ręcznie haftowana poduszka z godłem Polski z 1929 roku czy ślómbank czyli ława, która mogła służyć do spania. Na stole leżą: Bzioło deka (obrus), śklónka (butelka), czwrotka sznapsa (ćwiartka wódki) i bacherek (kielich).
Warto zajrzeć do Galerii Pełnej Cudów w Centrum Kulturalno-Bibliotecznym, gdzie promuje się sztukę regionalną i ludową, amatorską i profesjonalną. Swoje prace wystawiają tu artyści na co dzień związani z Gminą Gietrzwałd. Każdy znajdzie w galerii coś ciekawego dla siebie. Są akwarele, pastele, obrazy olejne, kolaż, haft, rzeźba, szkło artystyczne, wyroby z metalu, drewna, wikliny i dzianiny, szydełkowe serwety, makatki, artystyczna biżuteria i okolicznościowe ozdoby.
Gietrzwałd i okolice przewodnik
Przydrożna aleja drzew na trasie Gietrzwałd – Woryty (2 km) tworzy Park Kulturowy Warmińskiej Drogi Krajobrazowej. Jest to forma ochrony przestrzeni ukształtowanej przez człowieka. Jak dotąd to jedyny park kulturowy na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Pomiędzy Gietrzwałdem a Worytami rosną piękne, stare klony. By uchronić tę krajobrazową drogę, zaprzestano
wycinki drzew. Zaczęto je starannie pielęgnować oraz dosadzać nowe.
Wycieczki z przewodnikiem Gietrzwałd
Aleje drzew to jeden z bardziej charakterystycznych elementów krajobrazu regionu. Liczba zachowanych historycznych alei przydrożnych wyróżnia Warmię i Mazury na tle Polski, ale i Europy. Ciągną się one kilometrami, pomiędzy wsiami czy pałacami i dworami. Są częścią inscenizacji przestrzeni, tworzą ramy warmińsko-mazurskiego obrazu. Niegdyś pozwalały się orientować w terenie, dawały cień, chroniły przed śniegiem i wiatrem. Dziś są siedliskiem owadów i ptaków. To one najczęściej pojawiają się w albumach fotograficznych dotyczących regionu. Oprowadzanie po Gietrzwałdzie to sama przyjemność.
Magda, Gietrzwałd przewodnik turystyczny
