Aktywnie na Mazurach – Tajemnice II Wojny Światowej
Wycieczka zaplanowana została w konwencji „aktywnie” (dużo ruchu na świeżym powietrzu – zwiedzanie na rowerach, spacer kajakowy, park linowy), „kreatywnie” (gra miejska, warsztaty rękodzieła), „tematycznie” (II wojna światowa jako motyw przewodni).
Wycieczka ma być ciekawą formą poznania historii II wojny światowej w kontekście historii odwiedzanego regionu – Mazur. Oprócz historii uczniowie poznają przyrodę i krajobraz Mazur.
PROPONOWANY PROGRAM WYCIECZKI
Dzień I – przyjazd do Węgorzewa
U BRAM MAZUR
- zwiedzanie Węgorzewa (Bramy Mazur)– piesza wycieczka po miasteczku w formie gry miejskiej połączona ze spacerem kajakowym na trasie Kanał Węgorzewski – Jezioro Mamry (ok. 5 km) (w tym fragment rzeką Węgorapą)
- czas zwiedzania – zależny od godziny przyjazdu grupy
- główne zwiedzane obiekty i tematy podejmowane przez przewodnika
- historia regionu – ogólne informacje o regionie Warmii i Mazur – wyjaśnienie pojęć Warmia, Mazury, Prusowie, Krzyżacy, Prusy, Prusy Wschodnie
- znaczenie II wojny światowej dla regionu Mazur – rok 1945 jako rok historyczny
- geografia i przyroda regionu
- obiekty koszar poniemieckich
- schrony przeciwlotnicze
- późnogotycki kościół
- zamek krzyżacki
- ratusz
- dawny kościół ewangelicki pw. Św. Krzyża, obecnie cerkiew greckokatolicka
- budynki dawnego kompleksu Zakładu Opiekuńczego „Bethesda”
- port żeglarski
- Jezioro Mamry
- Muzeum Kolejnictwa
- Muzeum Kultury Ludowej (+ opcjonalnie warsztaty rękodzielnicze: ceramiczne lub/i tkackie)
- warsztaty tkackie obejmują tkanie na krosienkach tabliczkowych lub deseczkach tkackich oraz tkanie na warsztatach tkackich (grupa max. 10 osób – np. dziewczęta)
- warsztaty ceramiczne – zajęcia z gliną
Dzień II – rajd rowerowy
ŚLADAMI II WOJNY ŚWIATOWEJ – DO KWATERY GŁÓWNEJ
Węgorzewo – Zwierzyniecki Róg – Mamerki – Leśniewo – Węgorzewo (ok. 30 km)
30 km to odległość spokojnie pokonywana przez młodzież. Trasa wiedzie częściowo znakowanymi szlakami turystycznymi, w tym Wschodnim Szlakiem Rowerowym Green Velo i leśnymi drogami szutrowymi.
Mamerki – Kwatera Główna Niemieckich Wojski Lądowych (OKH) 1940-1944
Muzeum II Wojny Światowej
- Muzeum Kanału Mazurskiego – U-Boot
- Tajna Broń III Rzeszy – podziemny tunel, bursztynowa komnata
- kwatera o kryptonimie „Anna” – stanowisko dowodzenia Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych – największa kwatera na terenie Warmii i Mazur
220 obiektów, w tym 30 ciężkich schronów żelbetowych- w latach 1941-1944 mieszkało w niej 1500 żołnierzy i oficerów, w tym 50 generałów
- miała charakter miasteczka – z siecią ulic, dworcem kolejowym, nieodległym lotniskiem, elektrowniami, schronami mieszkalnymi i wieloma innymi obiektami
- podzielona na strefy – Quelle (Źródło) – kwatermistrzostwo wojsk lądowych, Fritz – sztab wojsk lądowych, Brigitten Stadt (Miasto Brygidy) – zajmowały ją oddziały pomocnicze, głównie kobiece
Kanał Mazurski – połączenie z Jeziorem Mamry w Mamerkach
Rezerwat Wyspy na Jeziorze Mamry i Kisajno – podziwianie z lądu
- rezerwat obejmuje wszystkie 20 wysp na jeziorach Mamry i Kisajno
- stwierdzono tu występowanie ponad 110 gatunków ptaków, gniazdują m.in.: kormoran, czapla siwa, błotniak stawowy, żuraw, kania czarna
Leśniewo – Kanał Mazurski
- nieukończony, miał połączyć Jezioro Mamry i cały system Wielkich Jezior Mazurskich poprzez Łynę z Rzeką Pregołą i Morzem Bałtyckim
- najbardziej zaawansowane prace prowadzone były w okresie II wojny światowej
- śluzy Leśniewo Górne i Dolne miały umożliwiać statkom pokonanie ponad 17 m wysokości
- jedyną ukończoną i obecnie działającą śluzą jest Śluza Guja-Piaski, która reguluje jedynie poziom wody w Jeziorze Rydzówka
- opcjonalnie Park Linowy w Leśniewie
Dzień III – rajd rowerowy
DO WYSOKIEGO LASU W POSZUKIWANIU CZARNEGO SZAŃCA
Węgorzewo – Ogonki – Pozezdrze – Węgorzewo (ok. 30 km)
Trasa rajdu częściowo biegnie znakowanym szlakiem turystycznym „Błękitna wstęga jezior” i nieczynnym torowiskiem.
Ogonki
- Ogonki położone są na przesmyku między Jeziorami Święcajty i Stręgiel, połączonymi rzeką Sapiną
- mosty i przesmyk Ogonki miały duże znaczenie strategiczne jako jedno z przejść między jeziorami – trzeba było je ufortyfikować, by stworzyć na Wielkich Jeziorach Mazurskich zamkniętą strefę obronną
- bunkry zbudowano tu już w czasie I wojny światowej – w latach 30-tych wzmocniono je w czasie tworzenia Giżyckiego Rejonu Umocnionego
- Pozezdrze
- Kwatera „Hochwald” (Wysoki Las) Heinricha Himmlera – dowódcy SS i Gestapo
obejmowała 9 obiektów z centralnie umieszczonym bunkrem Himmlera – bardzo dobrze zachowanym i największym ocalałym (21 m długości, 19 m szerokości, 9 m wysokości)
- Kwatera „Hochwald” (Wysoki Las) Heinricha Himmlera – dowódcy SS i Gestapo