• Start
  • O nas
  • Oferta
  • Inspiracje. Warmia i Mazury | Przewodnik
  • Rekomendacje
  • Galeria
  • Kontakt
  • Start
  • O nas
  • Oferta
  • Inspiracje. Warmia i Mazury | Przewodnik
  • Rekomendacje
  • Galeria
  • Kontakt

Blog Post

Szymbark i Król Olch

09 lis 2014
0 Comment
Magda
aleja napoleona, aleje pojezierza iławskiego, cmentarz rodu finckentein, finckenstein, iława, iława przewodnik, mazury zachodnie, park krajobrazowy pojezierza iławskiego, prusy zachodnie, przewodnik mazury, szymbark, zamek w szymbarku

Zamek w Szymbarku (niem. Schönberg) został zbudowany w XIV  wieku przez prepozyta kapituły pomezańskiej Henryka ze Skarlina na miejscu dawnego pruskiego grodu. Przebudowywany i modernizowany w przeciągu wieków stanowił jedno z najpiękniejszych tego typu założeń na  terenie dawnych Prus.

Charakterystycznym elementem zamku w Szymbarku było 10  (z 12 pierwotnie planowanych) wież – każda z nich była inna. To właśnie ilość wież oraz wysokość i długość murów zamkowych stanowiły o obronności założenia. Zamek otoczony był fosą, wjazd do niego prowadził od strony wschodniej przez częściowo zwodzony, drewniany most. W XIX wieku most drewniany zastąpiono murowanym, wspartym na potężnych filarach. Na potrzeby zamku pracowała osada przyzamkowa.

Zamek należał do kapituły pomezańskiej do 1525 roku, a więc do sekularyzacji Państwa Zakonu Krzyżackiego. W 1525 przeszedł na własność Albrechta von Hohenzollerna, wtedy już świeckiego księcia Prus Książęcych. Początkowo Albrecht przekazał zamek ewangelickiemu biskupowi pomezańskiemu, a po jego bezpotomnej śmierci zamek trafił w ręce biskupa sambijskiego – Georga von Polentza. W rękach rodu Polentzów zamek pozostawał do połowy XVII wieku. Potem na krótko stał się własnością rodu von Eulenburg, a następnie Schliebenów, aby ostatecznie w 1699  roku trafić w ręce Ernsta von Finckensteina – największego ówczesnego magnata Prus Książęcych.

Finckensteinowie byli w posiadaniu Szymbarka aż do 1945 roku – stworzyli tu przepiękną siedzibę rodową. Prawdopodobnie pierwsi Finckenteinowie pojawili się na terenie Prus w XV wieku.  Podobnie jak wielu innych rycerzy zaciężnych w tym czasie otrzymali od Zakonu ziemię w zamian za służbę wojskową na jego rzecz, co dało początek ich majątkowi. Swoją karierę zaczęli budować od zakupienia intratnego starostwa dąbrówieńskiego w 1572 roku od Oelsnitzów. Największe jednak znaczenie w historii rodu miała postać wspomnianego Ernsta – szambelana i starosty dąbrówieńskiego, który w 1690 roku zakupił urząd starościński i miasto Iławę od upadających Kreytzenów. Zakup urzędu i zamku w Szymbarku dopełnił całości – w rękach Ernsta znalazły się 3. ważne urzędy. Majątek Ernsta stanowił w sumie prawie 400 łanów ziemi – stał się on najbogatszym magnatem w całych Prusach Książęcych.

Jednak siedzibę Finckensteinów w Szymbarku zaczął budować jego syn, a kontynuowali ją kolejni przedstawiciele rodu. Przed 1945 rokiem zamek otaczał rozległy park krajobrazowy położony nad Jeziorem Szymbarskim i rzeką Osą, poprzecinany przepięknymi alejami drzew. Jedna z alei prowadzi na ukryty w lesie nad Jeziorem Ząbrowskim cmentarz rodu Finckenstein, na którym spoczywają małżonkowie Konrad (1820-1900) i Agnes (1826-1882) Finckenstein, ich dwójka dzieci – Konrad (1860-1916) i Gertrud (1857-1920) oraz wnuk Konrad (1889-1932). W dawnym parku podworskim znajduje się obecnie kilkadziesiąt pomników przyrody – głównie monumentalne dęby i przepiękne lipy. W Szymbarku możemy zobaczyć również zachowane do dziś zabudowania pofolwarczne (w drugiej połowie XIX wieku majątek Finckenteinów liczył ok. 14 000 ha) oraz młyn z 1924 roku.

W trójkącie Szymbark – Gardzień – Kamieniec zachowały się najstarsze aleje drzew Pojezierza Iławskiego, dziś chronione programem Natura 2000 „Aleje Pojezierza Iławskiego” oraz częściowo Parkiem Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego i Obszarem Chronionego Krajobrazu Pojezierza Iławskiego. Są to najczęściej aleje lipowo-dębowe, w których schronienie znajduje pachnica dębowa – gatunek chrząszcza, podlegającego ochronie prawnej, który występuje w starych dziuplastych drzewach z próchnowiskami. Niegdyś aleje te stanowiły główne trakty komunikacyjne łączące zamek w Szymbarku z pałacami w Gardzieniu i Kamieńcu. Najpopularniejszą z alei jest ponad 200-letnia sosnowa tzw. Aleja Napoleona. Ponoć przechadzał się nią sam Napoleon (stąd nazwa alei) i towarzysząca mu Maria Walewska w czasie, kiedy cesarz miał swoją siedzibę w pobliskim pałacu w Kamieńcu (kwiecień-czerwiec 1807).

Dziś zamek w Szymbarku stanowi smutne świadectwo roku 1945. Zniszczony przez Armię Czerwoną zamek w latach 90-tych XX wieku stał się miejscem akcji filmu „Król Olch” z Johnem Malkovichem w roli głównej. Mimo ruiny nawet dziś zachwyca swoją monumentalnością i przepięknym położeniem. Szymbark leży ok. 10 km na północ od Iławy w kierunku Kwidzyna.

O autorze

Podziel się w mediach społecznościowych

  • google-share

Zostaw komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

*
*

Kontakt:

Adres mailowy:
info@przewodnikpomazurach.pl

telefon kontaktowy:
Magda - 608 642 313
Mariusz - 694 275 609

Najnowsze wpisy:

  • Olsztyńskie figurki – wycieczka tropem baśni i legend z Warmii i Mazur
  • Katedra Św. Jakuba w Olsztynie – przewodnik po kościele
  • Warmia na Wzniesieniach Górowskich – okolice Pieniężna
  • Pomiędzy Olsztynkiem a Ostródą na rowerach

Sprawdź nasz profil na instagramie:
instagram.com/my_tutejsi

Przewodnik po Warmii i Mazurach

przewodnikpomazurach.pl - wszelkie prawa zastrzeżone © 2014 | projekt i wykonanie: rynarzewski.pl